De bodem is een van de meest complexe en vitale ecosystemen op aarde. Hoewel het op het eerste gezicht simpel lijkt, is de bodem de thuisbasis van talloze organismen, waaronder planten en microben, die een cruciale rol spelen in het ondersteunen van ons voedsel, klimaat en ecosystemen. Het delicate, wederzijds afhankelijke netwerk tussen planten en microben vormt de kern van een gezond bodemecosysteem en duurzame teelt. Zonder planten zouden microben in de bodem niet kunnen overleven, met verstrekkende gevolgen voor het bodemleven de biodiversiteit in de bodem en de algehele gezondheid van onze omgeving.
Planten: De Levensbron van Microben
Planten zijn essentieel voor het leven van microben in een gezond bodemecosysteem. Via fotosynthese zetten planten zonlicht om in chemische energie, die wordt opgeslagen als suikers. Deze suikers worden via de wortels aan de bodem afgegeven in een proces dat bekend staat als wortel-exudatie of wortelafscheiding. Dit proces voedt de microben in de bodem en stimuleert bodemgezondheid. Zonder deze energie zouden microben niet overleven.
Microben, zoals bacteriën en schimmels, zijn afhankelijk van deze suikers voor hun voortplanting en groei. Planten geven niet alleen voedsel aan microben, maar scheiden ook chemische verbindingen af die bepalen welke soorten microben zich rond de wortels ontwikkelen de zogeheten rhizosfeer-microben. Deze microben helpen planten met nutriëntenopname zoals stikstof en fosfor, ziektebestrijding en groei.
Wat gebeurt er als er geen planten zijn?
Wanneer planten verdwijnen, droogt de voedselvoorziening voor microben op. Microben worden inactief, sterven of verminderen in aantal, wat leidt tot verarming van de bodemgezondheid en verlies van bodemvruchtbaarheid. Dit betekent minder afbraak van organisch materiaal, minder opname van nutriënten en een verslechtering van de bodemstructuur. Uiteindelijk stort het bodemecosysteem in, met negatieve gevolgen voor alles wat erboven groeit.
Kortom, planten en microben zijn afhankelijk van elkaar voor een gezonde en vruchtbare bodem. Zonder planten kunnen microben niet overleven, en zonder microben komt het bodemleven stil te liggen. In deel 2 bespreken we hoe microben, samen met planten, bijdragen aan de vorming van aggregaten in de bodem, en waarom dit cruciaal is voor een gezonde bodemstructuur en veerkrachtige ecosystemen.
Ben je nieuwsgierig wat deze nieuwe inzichten betekenen voor jouw grond of teelt? Of wil je zelf bewuster omgaan met bodemgezondheid?
Laat je adviseren door een expert in bodemonderzoek, coaching en duurzaam bodembeheer. Neem vrijblijvend contact op voor persoonlijk advies, een bodemcheck of om mij in te huren als gastdocent.
